Trea gimnazija Sarajevo

MATURSKI RAD IZ (predmet)

Tema: (naziv teme)

Predmetni profesor:

Uenik:

Ime i prezime, prof.

Ime i prezime, razred i odjeljenje

Sarajevo, 2011.
Sadraj:
Uvod...................................................................................................................................3
Kako pravilno napisati maturski rad? ................................................................................4
Priprema.................................................................................................................. 4
lzbor teme i literature ..........................................................................................4
Upotreba literature .............................................................................................. 4
Struktura maturskog rada ....................................................................................4
Pisanje rada ............................................................................................................ 5

Odbrana maturskog rada...................................................................................................8

LITERATURA.....................................................................................................................9

Na sljedeoj stranici je uvod. Svaka nova oblast poinje na novoj stranici. Zakljuak se
nalazi na kraju na zasebnoj stranici. Obavezno treba navesti literaturu!

Uvod
Uvod obuhvata obino jednu do dvije stranice teksta. U njemu se precizira
predmet rada, tj. istie se o emu e se u radu pisati, objanjava se organizacija i plan
izrade rada, npr. od koliko se dijelova sastoji rad, koje vrste informacija sadri
(tekstualne, grafike, statistike i sl.) i drugo. Uvod moe izraavati lini stav prema temi
i razloge za izbor konkretne teme.

Zavrni ili maturski rad sastoji se od:

naslovne stranice
sadraja
uvoda
razrade
zakljuka
dodatka ili priloga
bibliografije ili popisa literature

Kako pravilno napisati maturski rad?

lzrada maturskog rada sastoji se iz nekoliko etapa. Poslije izbora teme uenik na
konsultacijama dobija uputstva o literaturi i drugim izvorima koje moe koristiti kako bi
uspjeno izradio maturski rad. Zatim se pristupa istraivakom dijelu posla: prikupljanju
literature i iitavanju tekstova, kao i njihovom sistematiziranju i osmiljavanju u cjelinu.
Najzad, sIijedi pisanje samog rada.

Priprema
lzbor teme i literature
Uenik odabere jednu od ponuenih tema. Uenik tada dobija potrebna
obavjetenja u vezi sa izborom teme i njenim sadrajem. U potrazi za literaturom,
uenici se upuuju na koritenje bibliotekih fondova. U radu mogu da se koriste i
sadraji pronaeni na internetu, u strunim asopisima i CD-ovima.

Upotreba literature
Dok uenik ita literaturu, trebalo bi da pravi biljeke. lz literature se ispisuje ono
to se smatra potrebnim za izradu rada. Biljeke mogu biti doslovne (citati) i opisne
(parafraze). Biljeke treba da budu funkcionalne: izdvajaju se samo najvanije ideje i
sudovi iz neke studije. Neophodno je da se tokom itanja ispiu puni nazivi
bibliografskih jedinica (npr. prezime i ime autora, naslov djela, izdava, mjesto i godina
izdanja, broj stranice). Ako je rije o radu objavljenom u asopisu, onda se uz ime
autora navodi naziv asopisa, mjesto i godina izdanja, broj asopisa, broj sveske, broj
stranice. Ukoliko se koristi odrednica iz rjenika ili enciklopedije, onda se navodi naslov
odrednice, naziv djela, izdava, mjesto i godina izdanja i broj stranice.

Struktura maturskog rada

Poto se upozna sa tekstovima i literaturom, uenik izrauje koncept ili plan
rada. Struktura maturskog rada podrazumijeva da se definira osnovna teza i tok
izlaganja (uvod razrada zakljuak).

Uvod treba da bude funkcionalan i da podstakne zanimanje za temu kao i da

predstavi plan rada i da naglasi njegovu glavnu ideju. Obrada teme je najvaniji i
najdui dio rada. U ovom dijelu uenik treba objasniti glavne ideje naznaene u uvodu,
ukljuujui primjere i detalje koje podravaju navedene teze. Duina zavrnog dijela
treba predstavljati sumu prikazane grae. Zakljuak je sinteza najvanijih misli iz
glavnog dijela rada.
Neophodno je neprestano imati na umu temu rada i zasnovati plan rada
praktino, prema temi, tako da svaki element koncepta odgovara pojedinom aspektu
teme. Potom uenik pokazuje svoj koncept mentoru i s njim se dogovora o konanoj
strukturi rada.

Pisanje rada
U zavisnosti od predmeta i odabrane teme, duina otkucanog teksta treba da
bude: najmanje sedam, a najvie dvadeset kucanih stranica. Pri tome treba imati u
vidu da broj stranica nema eliminacioni karakter. Ukoliko je mentor pregledao radni
materijal i odobrio kucanje rada, broj kucanih stranica je tehniko pitanje.
1.1.1. Kojim fontom pisati?
Stranica mora biti formata A4, orijentacije Portrait. Svaka stranica (osim
naslovne) mora biti numerisana trenutnim brojem stranica i mora imati zaglavlje i
podnoje (header i footer).
Sve margine treba da budu najmanje 2, a najvie 2,54 cm. Prored mora biti
single. Razmak izmeu pasusa ne smije biti vei od 6 pt. Font normalnog teksta u
pasusu mora biti veliine najmanje 8, a najvie 14.
Preporuuju se fontovi koji su standardizirani i lahko se nalaze na svim
raunarima, a to su: Arial, Times New Roman, Courier New, Helvetica, Sans Serif,
Verdana, Tahoma.

1.1.2. Kako dodavati grafike priloge?

Ako sadraj maturskog rada iziskuje da se dopuni i grafikim prilozima, tada je
potrebno svaku sliku obiljeiti brojem i potpisati, to znai ispod slike napisati njeno
kratko tumaenje. Kada se svaka slika numerie (obiIjei brojem), bit e lake u tekstu
da se na nju uputi napomenom vidi sl. 1.
Prostor koji zauzimaju slike ne rauna se u ukupnom minimalnom broju stranica
maturskog rada, pa ih zato ne treba namjerno uveavati i bespotrebno umetati jer ne
5

utiu na ocjenu obima rada. One trebaju imati funkciju pojanjavanja, ilustriranja
pisanoga sadraja.

1.1.3. Kako se biIjee citati?

Citiranje je doslovno navoenje tuih rijei koje se obiljeava znacima navoda.
Preporuuje se uenicima da citiraju samo onda kada je neophodno zadrati preciznost
autorovog iskaza.1 Dovoljno je navesti jednu reenicu ili dio reenice kako bi se istakla
osnovna ideja nekog autora. Svaki citat obiljeava se arapskim brojem koji stoji iza
zavrenog znaka navoda. Ispod teksta, na svakoj stranici, ili na kraju rada, daje se
spisak napomena (fusnota).
"Sudbina nije stvar sluajnosti, ve je stvar izbora; to nije neto to treba ekati,
ve neto to treba postii."2
U napomenama se navodi taan bibliografski podatak: ime autora, naziv djela,
izdava, godina izdanja, broj stranice sa koje se preuzima citat. Fusnota je takoer
obavezna i ako se ne citira doslovno, ve se samo parafrazira neka ideja. Ukoliko se
vie puta navodi jedno djelo, mogu se uvesti skraenice.
''Globalizacija je naziv za pretvaranje svijeta u jedinstven prostor''3
Na kraju maturskog rada uenik sastavlja spisak literature koju je koristio. Tamo
e se vidjeti svi podaci o punom imenu autora, naslovu knjige, izdavau, mjestu i godini
izdanja.
Stranica sa spiskom literature. Na kraju svakog rada obavezno je priloiti i
spisak literature. U spisku literature, kao i u fusnotama, vano je navesti sve podatke o
djelu. U spisku literature knjige se navode abecednim redom po prezimenu autora bez
oznake stranica, a u fusnotama prema brojevima (onim redom kojim su oznaavane u
tekstu) i sa obaveznom naznakom broja stranice sa koje se citira. Navodi se (odvojeno
zarezima): prezime, ime, naziv djela (pisano kurzivom), ime izdavaa, mjesto izdanja,
godina izdanja. Koristi Ii se kao jedan od izvora i Internet, svakako je potrebno navesti
tanu Internet adresu (do link) sa koga je sadraj preuzet. Nije dovoljno napisati samo
Internet ili samo navesti ime pretraivaa pomou koga je sadraj pronaen, npr.
www.google.com. Sadraj pronaen na Internetu navodi se na sljedei nain. Kao
osnovni link navodi se adresa poetne stranice (home page) na kojoj je pronaen
sadraj, a u zagradi se navodi cio link (kako bi onome ko e koristiti izvore iz napisanog
maturskog rada bilo olakano i ubrzano traenje). Ako je poznat autor teksta koji se
preuzima s Interneta, svakako se navodi i ime autora kao i datum kada je taj tekst bio
dostupan na toj Internet stranici!
1

Kod citata je vano navesti stranicu!

William Jennings Bryan (1860-1925)

LJ. Berberovi, ''Globalizacija ili diktiranje budunosti'', Svjetlost, Sarajevo, 1996, str.1
6

Primjer navoenja sadraja pronaenog na web-stranicama Filozofskoga

fakulteta http://www.ff.unsa.ba/, (http://www.ff.unsa.ba/literatura.php), maj, 2008.

1.1.4. Posljednja stranica

Na posljednjim stranicama rada (ne raunajui stranicu korica) ostavlja se
prostor u koji e se upisati datum predaje rada, datum odbrane rada, mentorov kratak
komentar rada, kao i ocjena. Primjer posljednjih stranica nalazi se na kraju ovog teksta.

1.1.5. Stil i pravopis maturskog rada

Stil maturskog rada treba da bude jasan, logian i ujednaen. Misli treba paljivo
da se organizuju u reenice, a reenice u pasuse. Jedan pasus izlae jednu ideju, pa je
svaka reenica u pasusu razvijanje te ideje. Svaka reenica u pasusu i svaki pasus kao
cjelina moraju se odnositi na glavnu temu rada i biti od znaaja za obrazlaganje glavne
teme. Sva udaljavanja i odstupanja od glavne teme treba odstraniti iz izlaganja. Rad
treba biti pisan jezikom primjerenim naunoistraivakom radu. To znai da se u
pisanom jeziku ne upotrebljavaju dijalektizmi, lokalizmi, arhaizmi, barbarizmi,
kolokvijalizmi, sleng. Takoer, treba se kloniti i esejistikog stila. Obradi teme treba prii
kritiki i polemiki, a ton i rjenik treba da budu formalni, odmjereni i objektivni.

1.1.6. Pravopis i interpunkcija

Pri pisanju rada treba da se redovno provjerava pravopis i interpunkcija. Greke
u kucanju takoer se moraju ispravljati, pa je neophodno savjesno i briljivo pregledati i
popraviti tekst maturskog rada. Zato je vana postupnost pisanja? Preporuuje se da se
uenik redovno savjetuje sa svojim mentorom, da mu postupno predaje manje dijelove
napisanog rada koje e on pregledati, ispraviti i sa uenikom prokomentirati. Tako se
nee dogoditi da se preda rad koji je moda pun greaka, kome je tema nedosljedno
obraena ili ak promaena.

Odbrana maturskog rada

Maturski rad usmeno se brani pred trolanom komisijom. Odbrana rada traje,
otprilike, petnaest minuta. Od kandidata se oekuje da pokae samostalno vladanje
obraenom temom, da odgovori na pitanja ispitivaa i da samostalno predstavi osnovne
teze svoga rada. Na kraju odbrane maturskog rada ocjena se saopava kandidatu.

LITERATURA
(primjer popisa literature)
Alagi, S.: Relacione baze podataka, Svjetlost, Sarajevo, 1984.
Chevalier, Jean; Gheerbrant, Alain: Rjenik simbola, Nakladni zavod MH, Zagreb, 1983.
aplar, Alan: Bogatstvo razasuto Velebitom, Meridijani, Zagreb, 2006. (XL), str. 2430.
Pavlovi-Laeti, Gordana: Osnove relacionih baza podataka, II izdanje,
Matematiki fakultet, Beograd, 2000.
ami, Midhat: Kako nastaje nauno djelo, Svjetlost, Sarajevo, 2003.
icel, Miroslav: Hrvatska knjievnost, kolska knjiga, Zagreb, 1982.
www.wikipedia.org (http://bs.wikipedia.org/wiki/Po%C4%8Detna_strana), 9.12.2005.

KOMENTAR
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________

10

____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________

11

____________________________________________________________
____________________________________________________________

12

(posljednja stranica)
Datum predaje rada: 15. april 2011. godine
Datum odbrane rada: ___. _____ 2011. godine

Ocjena: ________________________________

lanovi Komisije:
1. _____________________________, predsjednik
2. ___________________________________, lan
3. ___________________________________, lan

13