Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

1.0 UVOD

Interes za ITS potiče od problema izazvanih saobraćajem i sinergiju novih

informacionih tehnologija za simulaciju u realnom vremenu za kontrolu i komunikaciju
mreža. Saobraćaj je u porastu širom svijeta kao rezultat povećane motorizacije,
urbanizacije, rasta populacije, kao i promjene u gustini stanovništva. Zagušenja
smanjuje efikasnost saobraćajne infrastrukture i povećava vrijeme putovanja,
zagađenje vazduha i potrošnju goriva.

Sjedinjene Države, na primjer, su vidjeli velika povećanja u oba motorizacije i

urbanizacije počevši od 1920-ih koje su dovele do migracija stanovništva iz slabo
naseljenih seosikih područjia u gusto zbijena gradska područja. Industrijske
ekonomija je zamjenila poljoprivrednu ekonomiju, što je dovelo stanovništvo da se
preseli iz seoskih lokacija u urbane centre . U isto vrijeme, motorizacija je uzrokovala
proširenje gradove. Što je dovelo do potrebe za efikasnijim trasnportnim sistemima.
Davnih 1920-tih je to omogućio semafor danas to nije više moguće danas su nam
poterbni tkz. Inteligentni transportni sistemi.

2.0      INTELIGENTNI TRANSPORTNI SISTEMI

Inteligentnih transportnih sistema (ITS), koji su takođe poznat kao transportni

telematijski sistemi, formirajući inovativne alatke zasnovane na informacijama i
komunikaciji tehnike se koriste u sektoru transporta. Automatizacija upravljanja
saobraćajem, obezbeđujući brz pristup svim potrebnim informacijama, kao i
integraciju širokog spektra usluga povećava efikasnost i pouzdanost, poboljšanja
bezbjednosti i smanjenja uticaja saobraćaja na životnu sredinu. Regulatorna tijela,
transporta i turističkih organizacija, kao i putnika, u realnom vremenu omogućava
donošenje odluka. Pouzdanost i predvidivost su najvažnija karakteristika prevoza
robe u trenutku bliske veze integrisane aktivnosti i da obezbedi nove usluge, "just in
time". Problem sigurnost, pouzdanost i odgovornost transporta roba i ljudi će se na
kraju sniziti, što će dovesti do ekonomskog rasta.

Inteligentni transportni sistemi imaju istaknuto mjesto u planu Evrope. Evropskoj uniji
trebaju integrisanih transportnih sistema koji su brzi, pouzdani i sigurna infrastrukture
koja će zadovoljiti potrebe korisnika. Razvoj inteligentnih transportnih sistema
omogućava korištenje dostignuća savremene tehnologije za poboljšanje efikasnosti,
udobnosti i bezbednosti puteva, željeznica, vazdušni, pomorski transport u zemlji.
Stratešku odluku da ubrza razvoj inteligentnih transportnih sistema je usvojen od
strane Savjeta Evropskih ministara transporta u 2001 g. u Stokholmu. Postojao je
projekat za globalno pozicioniranje Galileo "i navigacioni sistem koji će, kada je
završen u 2013, sastojala se od 30 satelita lansiran u orbitu na visini od oko 22.000
km. Galilej služi svim granama saobraćaja.

Željezničke mreža je razvoj ITS-a u pravcu otvorenog pristupa infrastrukturi. Danas

postoje različiti sistemi za upravljanje saobraćajem u tehničkom i tehnološkom smislu
koji omogućavaju kretanja vozova širom Evrope bez promjene lokomotivu na granici,
trenutno u Evropi ima jedanaest različitih upravljačkih sistema kontrole i upravljanja

1
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

saobraćajem. Fokus u Evropi je stoga dizajnirana da ubrza razvoj interoperabilnosti

(povezivanje) i tehničke standardizacije. 

Projekat ERTMS (European Railway Traffic Management System) - Evropska

železnički saobraćajni menadžment sistem će obezbediti različitim vozilima
željezničkog saobraćaja da neometano koriste saobraćajne staze različitih država
Evropske unije uz primejnu jednog sistema upravljanja vozova. Evropski vazdušni
saobraćaj suočava se sa sve većim zasićenosti vazdušnih koridora. Projekat
jedinstvenog evropskog vazdušnog prostora, " Single European Sky ", trebao bi da
pomogne da se dizajn i fleksibilan jedinstveni evropski vazdušni i drumski sektora.
Projekat ima za cilj povećanje interoperabilnosti Evropske vazdušnog sistema
upravljanja saobraćajem i primjene tehnologija koje će povećati kapacitet Evropskog
vazdušnog prostora. ITS se bazira na dva stuba:

povećanje bezbjednosti pomorskog saobraćaja i razvoj sistema za pretragu i

praćenje brodova identifikuje ih, prije svega na kratkim rastojanjima.

Globalna mobilna telekomunikacija u 1990 sa instalacija Inmarsat C usluga (Inmarsat

Aero-C) je postao više pristupačne. Inmarsat C terminali za prenos digitalnih
podataka počeli su da se instalira ne samo a velike brodove, ali i na druge vidove
transporta, kao što su manji brodovi, riječni brodovi, kamioni, vozovi i avioni. U oblasti
drumskog teretnog servisa Inmarsat C što je omogućijo nakon instalacije, zajedno sa
GPS prijemnikom kontrolu pojedinih kamiona i tereta. Njihova ukupna vrijednost je
obično više od jednog miliona dolara.U nekim dijelovima automobilskih puteva u Aziji,
Africi i Latinskoj Americi puteva razbojnici su bili toliko uspešni da se ozbiljno
ugrožava transportna ruta. Zbog gubitka kamiona transportna preduzeća tereta su
unajmljivali osiguranja te na taj način gubili sav dobitak i zbog toga propali. Daljinski
upravljačem putem telekomunikacijskih usluga Inmarsat C je uspostavila normalna
situacija u prijevozu tereta cestom u tim područjima , jer se u svakom trenutku
omogućuje lokaciju vozila.Dvosmjerna bežični prijenos pisanih poruka i podataka
mjerenja po stopi od 600 bit / s putem telekomunikacijskih geostacionarni sateliti,
Inmarsat je stupio na snagu, čak iu manje razvijenim regijama Afrike, Azije i Latinske
Amerike. Rezultat tog razvoja je daljnje širenje i integracije transporta diljem svijeta i
masovne upotrebe novih tehnologija prijevoza, kao što su integralnog i
multimodalnog prijevoza.

Slika 1.  Inteligentni transportni sistemi

2
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

2.1 TEHNOLOGIJE IZA ITS

Osnovne tehnologije potrebne za ITS već postoje. Satelitske lokacije se već

koriste u sistemima za navigaciju, kao i da dozvole primjenu više aplikacija. Često je
i potreban komunikacioni sistem. Za pružanje informacija, mobilni telefonija je obično
najviše odgovara, ali bežične mreže su potrebni za neke bezbednosti aplikacije.

Osnove tehnologije potrebne za ITS:

 Satelitski lokacija: mali prijemnik koristi signale sa nekoliko različitih satelita za

izračunavanje svoje pozicije. Ovaj zahteva liniju vidljivosti do satelita. Obično
lokacije može odrediti da u roku od oko 10 m. Samo operativni sistem je
američkog globalnog pozicioniranja Sistem (GPS), iako EU planira da izgradi
Galileo sistem do 2013 a Rusija obnavlja svoj sistema.

 Mobilna telefonija: Prednosti uključuju široj dostupnost u gradovima i duž

glavnih puteva. Međutim, dodatni kapacitet mreže može biti potrebna ako se
vozila opreme sa ovom tehnologijom, tako će operatora morati da pokrije te
troškove. Mobilna telefonija nije pogodno za neke bezbjednost kritične
aplikacije.

 Bežična mreža: Slična tehnologija najčešće se koristi za bežični pristup

internetu, te omogućavaju brze komunikacije između vozila i samog puta, ali
imaju domet od samo nekoliko stotina metara. Domet se može povećati
svakim sledeći vozilom koje prolazi pored čvora i šalje podatke ka sledećem
korisniku informacija. Bežični komunikacioni sistemi su takođe koriste za
napalaćivanje cestarina itd.

3.0      APLIKACIJA ITS-a

U okviru ITS-a razvijaju se:

 inteligentna vozila,

 inteligentne prometnice,

 bežične “pametne” kartice za plaćanje cestarina,

 dinamički navigacijski sistemi,

 učinkovitiji javni prijevoz,

 automatsko javljanje i pozicioniranje vozila u nezgodi,

 biometrijski sistemi zaštite putnika,

3
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

3.1.   ITS SMARTPARK (Pametni parking) 

SmartPark sistem automatski detektuje, identifikuje, prati i upravlja ulazak i

izlazak iz parkinga. Koristi vještačke inteligencije i kompjuterske vizije, kako bi
pružajao sve ove funkcije. SmartPark sistem olakšava daljinsko upravljanje parkinga
i smanji broj zaposlenih potreban za upravljanje parkinga. Korištenjem običnih
kamera SmartPark pročitaje registarske tablice vozila ušla u parking, i kasnije kada
vozilo napusti sistem parkiranja zna koliko je vozilo na parkingu bilo te tako može da
izračunati tačan iznos koji se plaća. Vozač treba samo da plati putem kreditne kartice
(tekućeg računa) koji se ubacuje u mašinu na izlazu iz parkinga.

Slika 2: Pametni parking

3.2.   ITS INFORMACIJSKI SITEM ZA KORISNIKE JAVNOG PREVOZA 

(Public Transport Traveler Information System)
 
Sistem je prvi put razvijen i korišten u 1999 u Singapuru. PTTIS koristi GPS i
vještačke inteligencije u procesu ojabljivanja svježih podatke o prevozu autobusom i
prognozu vremena dolaska na stanicu. Prednosti sistema su:

 Informacije za putnike sa tačnom prognozom vremena dolaska na stanici i

drugih servisnih informacija, tako da putnici mogu lahko da odlue.

 Informisanje nadzornika javnog prevoza sa svježim informacijama o

saobraćaju, kao što su informacije o kvalitetu javnog prevoza. Ova informacije
se prikupljaju senzorima instalirani u autobusima.

4
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

 Prevozna kompanija pruža svježe informacije o saobraćaju, na koje onda

reaguje automatski sistem za upravljanje voznim parkom, monitoring i kontrolu
lokaciju i statusa njihovih vozila u cilju poboljšanja upravljanja i efikasnosti.

Sličan sistem radi u Londonu (Velika Britanija).

3.3.   COUNTDOWN AUTOBUSNI INFORMACIJSKI SISTEM (London, VB) 

Instaliran je na 400 autobuskih stanica i 1.000 autobusa. Ona sadrži sledeće

elemente:

 uređaj za automatsko lociranje autobuske stanice,

 radio-predajnik i prijemnik i

 servera podataka.

Upotreba lokacijskih uređaja određuje trenutnu poziciju u gradu, ona pošalje preko
radio-predajnika podatake serveru, koji obrađuje podatke i prenosi ih na ekran
(display) u ili na autobusu i autobuske stanice (mogu biti i na željeznim stanicama)
tako da su vrijeme dolaska autobusa prikazane na stanici. Sistem je veoma koristan
jer će zadržati podatke zašto autobus kasni ili prije stigne. Takođe je ova aplikacija
dosta fleksibilna (npr. može prikazivati da li se stanica korsiti ili ne ili promjene u redu
vožnje itd.)

Slika 3. Primjer autobusne stanice sa Countdown sistemom

3.4.   AUTOMATSKI SISTEM ZA UPRAVLJANJE VOZNOG PARKA 

To bi trebalo da bude automatski i fleksibilan softvera i hardvera moduli.

Koncipiran i dizajniran da zadovolji potrebe preduzeća, bez obzira na veličinu svoje
flote. Ovo mogu biti veličine od nekoliko desetina do nekoliko hiljada vozila. Za svoj
rad zahteva sistem GPS (Global Positioning Sistem), napredne tehnike za
ispravljanje grešaka pri određenju lokacije vozila, mobilni prenos podataka i
geografskih informacija sistema.

5
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

Slika 4. Trenutni položaj svih vozil i slijeđenje vozil

Automatic Vehicle Location: satelitsko geo-pozicioniranje za praćenje vozila je jedan
od najčešćih AVL sistema, što je još jedan ITS tehnologija koja podrazumjeva
dnevne aktivnosti i upravljanja. Sa AVL, dispečeri mogu tačno odrediti u bilo koje
vrijeme, mjesto autobusa u svojim voznom parku koji su opremljeni sa tehnologijom.
Pristup ovim tipu informacije, mogu biti posebno značajna u vanrednim situacijama,
kada je od putnika ili vozača njihova bezbjednost može biti ugrožena. Pored toga,
autobus informacije o lokaciji mogu da da se da korisnicima da im pomognu u
planiranju ruta. Konačno, ova informacija može da se koristi za određivanje da li
autobusi radi na vreme i, ako je potrebno, tako da preusmjerava autobusa oko
problematična područja..

Raspored i otpreme: softver se koristi za pomoć u projektovanju i dopunama

tranzitnih puteva. On se takođe može koristiti za usmjeravanje, raspored, i otpremu
vozila u poslovanju. Često se kombinuje sa AVL-GIS (GIS-geographical infopramtion
system) i da koordinira različite funkcije u tranzitu. Kombinovane tehnologije kao što
su, uz pomoć računara i slanje AVL može da poveća efikasnost poslovanja tranzita,
povećati bezbednost, poboljšanje usluga i smanjenje troškova.

Prioritet saobraćaj: prioritet je tehnologija koja ima semafor prebacuje a zeleno ili
pretvara zeleno ranije nego što bi bez prioritet. Signala Prioritet nekada je samo
korišten od vozila Hitne službe, ali sada se koristi autobusima i tramvaja. Signal
prioritet je u kombinaciji sa AVL tehnologiji, koja omogućava sistemu da obezbjedi
prioritet samo kada je potrebno (tj. kada autobus kasni). Koristi ovog sistema je da
poboljšava na vrijeme performanse. Kao rezultat toga, manje vozila su neophodne za
put. To može da znači veliki štednje za tranzit agencije.
Ovaj sistem se moće primjeniti pri upravlajnju brodskih flota sa malom nadogradnjom
softvera tako što dodamo samo softver koji će automatski prebrojavati
putnike(Automatic passenger counter).

3.5. PUTNIČKI INFORMACIONI SISTEMI

Putničk informacioni sistemi pružaju klijentima informacije za planiranje svojih
putovanja i tokom njihovog putovanja. Tranzit informacije mogu biti statičke, kao što
su rute mape, ili dinamičke kao što su kašnjenja tj. informacija u realnom vremenu.
Putnici mogu da imaju pristup informacijama iz različitih lokacija, kao što su kuća,
posao, transportni terminali, i na pločici vozila. Informacija se može pristupiti na
različite načine, u vozilu promenljiva poruka na monitoru, i interaktivnihi kiosk. Ove
tehnologije mogu pomoći pojedincima bolje planiraju svoje putovanje i pomoć
smanjenje frustracija dajući potrebne informacije.

6
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

Interaktivni kiosk može biti računar kao što su terminali ili veće mašine koje pružaju
informacije o putovanja. Mogu se naći u tržnim centrima, hotelima, aerodromima,
preduzećima, i tranzitnim centrima, Interactinim kioscima se lako pristupa pomoću
kompjuterskih miševa, tastatura ili touchscreen-a tj. Svako ko zna rukovat sa
računarom će se moći sanći s tavkim sistemom. Kiosci može da pruži širok spektar
putne informacije, kao što su putevi i rasporeda, zagušenja saobraćaja i vrijeme
putovanja..

3.6.   UPOZORENJE PJEŠACIMA

U uslovima smanjene vidljivosti kao što je noć u kiši ili magli, veoma je teško
primjetiti pješake koji prelaze ulicu obilježene pješačkim prelazom. U tom cilju,
razvijena je aplikacija sa senzorima, koja pokazuje prisustvo pješaka na pješačkom
prelazu. U slučaju kada pješak prelazi
put, pali se upozoravajući
semafor iznad pješačkog prelaza.

 
 
 
 
 
 
 

Slika 5. Primjena za upozoravanje na pješačkim prelazima

3.7.   UPOZORENJE NA ŽELJEZNIČKIM PRELAZIMA

 
Veliki dio saobraćajnim nesrećama dešava se na putnom prelazu preko
željezničkih staza (neosiguranih). Gdje su osigurani prelazci imamo rampe koje se
automatksi spuštaju kad prilazi voz, ali visoke cijene ovih je glavni razlog za
ograničenu upotrebu. U tom cilju, razvijen aplikaciju koja ima ugrađene senzore na
pruzi na određenoj udaljenosti od željezničkog prelaza. Kada senzor detektuje voz
pali se signal na željezničkom prelazu koji upozrava vozače o nailazećem vozu
(slično kao kod pješačkog prelaza).

7
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

3.8.   MJERENJE VISINE VOZILA

 
 
Postoji mnogo podzemnig prolaza, tunela i ulaza u garaže, gdje maksimalna
dozvoljena visina vozila je manje nego standardne visine. U svim ovim slučajevima,
ubrzo se desi udes sa teškim posljedicama za sami objekta, i na kraju vozila od
strane vozača. U tom cilju, razvijeno je automatsko mjerenje visine vozila koja koriste
senzor da se utvrdi nivo njihove visine vozača i privlači pažnju vozača tako što
treperi crveno svjetlo prije samog ulaza.

 
 
 
 
 
 
 

Slika 6. Primjer signala, vozilo je veće od dozvoljene visine

3.9.   INFORMACIJSKI SISTEM U VOZILU

 

Ovaj sistem će omogućiti vozačima da pristupe Internetu, gdje će dobiti svježe

informacije o saobraćaju, vremenskim prognozama i vijesti. Kompanije su smišljaje
da se sistem može kombinovati sa GPS informacijajam o saobraćaju, mobilnia
komunikacija i bežični interneta uz dinamičku navigaciju i izbor rute glasovnim
biranjem.

8
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

Slika 7. Primjer informacijskog sistema u vozilu

 
3.10.   SISTEM ZA SAMOSTOLNU VOŽNJU
 
Ovaj automatizovani sistemi vožnje vozi vozilo djelimično ili u potpunosti
autonomno. Prvi primjer da sistem preuzme kontrolu kada je saobraćaj spor ili
pretrpan. Potpuno autonomna vozila ne moraju imati ljudske vozače. Ovo ipak,
neznači da može opstati u noramlnom drumskom saobraćaju.
Ovi sistemi moraju imati samo nekoliko karakteristika potpuno autonomnih vozila,
pošto još nije u potpuosti riješen problem zaobilaženja prepreka.

Autonomni transportni sistemi, s jedne strane, mogu biti kao potpuno autonomna ili s
druge strane, mogu biti kao kao autonomni kooperativni sistemi. Kooperativni
sistemi ne samo da koristi sopstvene senzore na vozilu, ali i informacije sa odašiljača
pored puta . Kroz razmjenu informacija preko senzora od vozila do vozila vozilo
može biti upozorenjo o nailazećim preprekama prije nego što senzori tu ispu prepeku
uopšte uočei time se povećava sigurnost i efikasnost. Ti opdatci se mogu prenositi
pomoću odašiljača koji ćekoristi pricip prenosa DSRC koji će biti kasnije razjašnjen.

3.11.SENZORIKA

Ova autonomna vozila mogu biti samo autonomna, ako stalno poznavaju
svoju lokacija u transportnoj mreži. Željena preciznost je 10 cm dužine i 5 cm u
širinu. Da bi se ovo postiglo, potrebno je imati tačne i pouzdane senzore koji
detektuju okruženje i položaj vozila u odnosu na druge.

GPS: U slučaju GPS navigacije se pomoću 4 do 27 satelita određuje tačna lokacij na

zemlji. Stoga, tačan položaj prijemnika na zemlji u zavisnosti od kvaliteta prijemnika i
signala se može u nekoliko centimetara precizno utvrdi. Inče za savršeno mjerenja
su bar 5 satelita potrebno. Nedostatak je da u urbanim područima i tunelima
možemo samo jedan ili nijedan satelit uočiti.

Pa potrebni su senzori za prepoznavanje prepreka kao što su:

Ultrazvuk: Sa 40 kHz ultrazvučni senzor od područja koje pokriva 0 do 3 m,

100ºhorizontalno i 60º vertikalno. Ipak se može desiti da se eho nevrati senzoru zbog

9
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

nezgodnog ugla odbijanja. Ovaj problem može riješti stalnom promjenom pravaca
zračenja.

Slika 8. Ultrazuvčni senzori

Laserski skener: U ranije razvijenim autonomnim vozilima koristio se laserski skener

za detekciju prepreka. Laserski skener zrači horizontalna laserski snop i prepoznaje
koordinate gdje se snop odbije. Preciznosti sa 0,25º tačnost + / -5 cm. To je opseg
od 40 m na tami. Nedostatak je pošto on skenira samo jednu rava i da ne može da
vidi objekte iznad i ispod te ravni.

Radar:

Radar zrači visoko frekventne talase koji se odbijajau od ured svake površine.
Preciznost je 0,3º i dometa do 150 m. Rada se koristi u kombinaciji sa drugim
sezorima.

Slika 9. Radar
Infrared kamer : Kao infracrvena svjetlost se označava elektromagnetni spektar iz
crvene svetlosti do nevidljivih talasnih dužina. Na prikaznom uređaju infracrvee
kamere se vide toplotne razlike prostora koji kamera snima.

10
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

Slika 10. Infracrveni snimak

Ovde je naveden primjer snimka pomću IC kamera. U sklopu sa određenim
senzorima moguće je izvršiti upozorenje putnika o nalaženju na živu prepreku na taj
način što softver preoznaje siluete prepreke ali ovoj softver je još u eksperimetalnom
stanju za civilne svrhe.

3.12.   PRAĆENJE TRAKE

Pri praćenju saobraćajne trake se slika kamera pregleda i prati na markantan

mjesta na cesti kao ivice, oznake itd. Na slici je prikazano kako linije sa tačkama na
kraju ograničava prostor kretanja vozila koje sistem preopznaje. Ovakav sistem je
otporan na ometanja kao što su sjene i neke 0metajuće linije kao npr.

Slika 11. Praćenje trake

3.13. KOOPERATIVNO PONAŠANJE

Korz vako ponašanje sarađivati će vozila u konvoju i njegovom formciju mogu

dinamičko da prilagode uslovima vožnje. Pri uspješnim demonstracijama opisan sa 5

11
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

vozila koha mijenjaju staza i obilaze prepreke u koloni. Ovo se koristi i pri manevrima
kao što su preticanje i križanje na raskrsnicama uz pomoć ostalih senzora i sistema.

Slika 12. Kooperativno ponašanje

3.14. INTELIGENTNO REGULISANJE BRZINE /IRB

Cilj IRB je da pomogne vozačima u skladu okviru ograničenje brzine. Ovo se

može postići davanjem upozorenje vozača ako je prekoračen brzina, ili automatskom
intervencije (preomstavanje kontrole brzine od vzača a sistem) za usporavanje
vozila. Skora istarživanj i testiranja su pokazala da se ovaj sistem može fleksibilno
primjeniti i da može samnjiti udese izazvane prevelikom brzinom do 42%.

3.15.  NADZOR VOZILA
 
Savremeni sistemi takođe mogu da kontrolišu šasije vozila. Ovo je posebno
korisno u strogom kontrolom graničnog prelaza na ulazu u zaštićenim područjima
kao što su vojni objekti, zatvori, itd. Takvi sistemi su u trenutku snimanje sa
digitalnom kamerom, a zatim tretman izoliravanje sumnjivih predmeta, kao što su
razni paketi sakriven u šasiji, bombe ili čak ljudi.

 
 
 
 
 
Slika 13. Nadzor vozila (otriven sumnjivi predmet )
 
 
3.16. ETC (Electronic Toll Collection), slovenski ABC
 

12
 Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

Sistem ABC je automatsko bezgotovinsko naplaćivanje putarine (cestarine),

koji omogućava korisnicima slovenačkih autoputeva da na savremen načina plaćaju
putarine bez zaustavljanja. Vozilo mora biti opremljeno elektronskom tablicom, na
koju je uplačen pre-paid kredit u bilo kom iznosu.

Slika 14. ETC U Sloveniji

Sa elektronskom tablicom lahko se plaćaju putarine za korištenje slovenačkog
autoputa putarine za vozila u prvoj klasi na svim naplatnim stanicama, i to:

brzom, za automatsko plaćanje putarina pri brzinama od 40 km / h

kombinovana staza, automatske putarine uplatu na stopi od 5 km / h, ulazak kredita

na putem, elektronske tablice ili ručno plaćaju putarinu.

S dru

Na svakom ulazu na putu ABC sistem će biti prikazani na stazi. U slučaju da

elektronski kredit nije dovoljan, to ce pisati na ekranu "Ne kredit", odgovarajući
signali će biti uključeni koji će preusmjeriti vozilo na susjedne, kombinovane trake,
gdje se plaćaju putarine na klasičan način i mogu se uplatiti krediti na elektrosnke
tablice.

3.14.  PRIMJENA ITS–a U MERCEDESU

  
Mercedes C320 ima poseban širok sistem koji omogućava prenos velikih
količina podataka u sekundi. Princip rada DBIF: kada automobil vozite duž autoceste,
povremeno DBIF sistem šalje informacije, umjesto da počne vezu s mrežom. Primjer:
vožnja na autocesti od LJ do MB, i kada prođete pored high-speed odašiljača,
prenose se sve potrebne podatke iz automobila. Budući da je prenos ograničen u
vremenu, oni moraju preuzeti ogromnu količinu podataka. DBIF sistem može

13
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

prenijeti: digitalni video, glazbu, pa čak i karte s trenutnom stanju prometa na

cestama.

Primjeri upotrebe:

• na radiju čujemo pjesmu koja nam se dopada, pa čak i ne znajući izvođača ili
naslova pkesme, možete da pritisnete dugme "kupi" na radiu. Pri tome se u
"mreži" naruči odnosno plati za legalne kopiju pjesama.

• Na plaži sa kamerom snimimo nekoliko interesantnih zgrada, snimci se zatim

prenesu u automobil i kasnije kući šaljemo putem e-mail-a svojim prijateljima.
DBIF sistem može se koristi za prenos slika na kameru, transfer do servera,
čime se oslobađa prostor na kameri za nove slike.

• Vozimo se na nepoznatom putu sa navigacionim sistemom koji koristi mape

koje se nalaze na CD-u. Pomoću DBIF sistema može se poboljša korisnost
sistema za navigaciju, jer istovremeno možete da primate sveže (informacije o
putu), mape gradova, informacije o izgradnji autoputeva, zaobilaženja,
saobraćajne informacije, uključujući alternativne pravce kako bi se izbegle
gužve.

• Ako ste preuzeli e-mail, u vozilu možete zadržati sastanka dok se vozite.

Slika 16. Mercedesov multimedijski sistem

 
3.13.1. PRINCIP RADA DBIF
 
Drive By Info Fueling sistem će koristiti 'Dedicated Short Range
Communications' (DSRC) - 5,9 GHz, širokopojasni bezžični LAN malog dometa, što
je strateški postavljena duž puteva. Za ITS DBIF je bio razvijen za brzi prenos
podataka između zgrada i vozila kao i između vozila koja koriste 802. 11-ti
standarda. Mercedes R-test vozilo može da prenese velika količina podataka na
visokim brzine kretanja sa visokom pouzdanosti, svaki put kada prolazi pored DBIF
odašiljača. Iako je još uvijek u fazi razvoja označava novi trend za bezžične
komunikacije.

3.13.2. DSRC(lokalna komunikacija kratkog dometa)

14
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

Standardizacija DSRC-sadrži protokol za komunikaciju između puta i vozila,

koje koristi kao svoju osnovu. U Evropi, trebalo bi da postane 5,8 GHz standard za
DSRC. U Sjevernoj Americi, tako da sada koristi 915 MHz, standard, ali je takođe
uveden 5,9 GHz standarda, koji će biti pokrenut ove godine.

Tabela 1: Tehničke karakteristike DSRC

Frekvencija 5,8 GHz

Intervali nosioca frekvencije 5 MHz
Modulacijska metod ASK in QPSK
Brzina prenosa 1 Mbps za ASK i 4 Mbps za QPSK
Frekvencija između posalnog i
40 MHz
primljenog signala
BER Manj od 10-5
Uređaji na cesti: do 300mW
Oddajna moć
Uređaji u vozilu: do 10mW

15
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

5. SIMULACIJA ZAOBILAZENJA PREPREKA

Naš automobil (crveni kvadrat) dobio je preko GPS-upozorenje da, pred njim
ima neka prepreka ili drugo vozilo stoji ili radi sporo. Zatim automobil samostalno
reagira (počinje sa izbegavanjem ovakvih prepreka).

Foto simulacije, kada automobil ima iste y koordinate kao barijera, što znači da će
početi izbegavanjem prepreka po sinus funkciji. Vozilo ima samo dva izbor dva da
uspori illi zaobiđe barijeru većem lukom, u suprotnom pri visokim brzinama, vozač bi
podlegao povredama usljed kolizije. 

Slika 19. Simulacija zaobilaženja prepreka

16
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

Automobil zaobilazi barijeru(prepreku):

Auto nailazi na barijeru koja je istih y Koordinata kao i auto, auto se odlučuje da
zaobiđe barijeru s donje strane pošto pomoći GPS-a određuje da nema ikakvih
drugih barijera u blizini. Dok je preoces zaobilaženje u toku senzori prate poziciju
barijere i dali se približava kakva barijera autu na donjoj strani. Poslije određenog
vremenema zaobilaženja automobi se vraća u svoju prvobitnu y koordinatu.

17
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

6.      ZAKLJUČAK
 
  Širok je opseg različitih tehnologija, poznate kao ITS, ai je riješenje za mnoge
problemie transporta. ITS obuhvata nekoliko različitih tehnologija, kao što su:
procesiranje informacija, komunikacija, kontrola i elektronike.. Uvođenje ovih u naše
transportne sistem će doprineti smanjenju nesreća i uštede vremena i novca.
Njegova budućnost izgleda blistava, iako ITS nije "futuristička zamisao", pošto danas
postoje već sistemi koji funkcijonišu. Ova tehnologija predstavlja revoluciju u odnosu
na način na koji smo posmatrali transport do sada.

18
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

 
LITERATURA
 
http://www.cctv-information.co.uk/constant2/numberplates.html
http://www.ivsource.net/intelligent_vehicles_explained.htm
www.gps-trans.com
www.itsworld.com/sgc_engine/ind_article_detail.cfmh
www.esa.int
www.glonass-center.ru
http://www.itsa.org/whatits.html
http://www.itsonline.com/archive.html
http://www.ertico.com/its_basi/its_basi.htm

19
Seminarski rad Inteligentni transportni sistemi

Popis slika:

Slika 1.  Inteligentni transportni sistemi...................................................................................2

Slika 2: Pametni parking......................................................................................................... 4
Slika 3. Primjer autobusne stanice sa Countdown sistemom..................................................5
Slika 4. Trenutni položaj svih vozil i slijeđenje vozil.................................................................6
Slika 5. Primjena za upozoravanje na pješačkim prelazima....................................................7
Slika 6. Primjer signala, vozilo je veće od dozvoljene visine...................................................8
Slika 7. Primjer informacijskog sistema u vozilu......................................................................9
Slika 8. Ultrazuvčni senzori...................................................................................................10
Slika 9. Radar....................................................................................................................... 10
Slika 10. Infracrveni snimak..................................................................................................11
Slika 11. Praćenje trake........................................................................................................ 11
Slika 12. Kooperativno ponašanje.........................................................................................12
Slika 13. Nadzor vozila (otriven sumnjivi predmet )...............................................................13
Slika 14. ETC U Sloveniji......................................................................................................13
Slika 15. Mercedesov multimedijski sistem...........................................................................14
Slika 16. Simulacija zaobilaženja prepreka...........................................................................17

 
 Popis tabela:
 
 
 4

 
 

20