UVOD U OPŠTU

LINGVISTIKU
Refik Sadiković
Školska 2009/10.
Zimski semestar
Broj časova: 30
Literatura za
Uvod u opštu lingvistiku

Mithat Riđanović:
Jezik i njegova struktura, Šahinpašić, Sarajevo 1998.

Milivoje Minović:
Uvod u nauku o jeziku, Sarajevo 1982.

Dubravko Škiljan:
Pogled u lingvistiku, Školska knjiga, Zagreb 1980.

Ranko Bugarski: 1995 Uvod u opštu lingvistiku.

Beograd 1995.
Literatura za
Uvod u opštu lingvistiku
D. Kristal (1995):
Kembrička enciklopedija jezika.

D. Kristal (1999):
Enciklopedijski rečnik moderne
lingvistike.
Literatura za
Uvod u opštu lingvistiku
Ž. Stanojčić i Lj. Popović (2005):
Gramatika srpskog jezika.

V. Polovina i J. Moskovljević (2004):

Zbirka testova iz Uvoda u opštu
lingvistiku.
1. Lingvistika – definicija, predmet, lingvističke
discipline.
2. Priroda i funkcije jezika.
3. Opšta struktura jezika: jezički izraz i
jezički znak.
4. Klasifikacije jezika. Kontaktna srodnost
jezika. Tipološka srodnost. Genetska
srodnost.
5. Jezičke univerzalije. Domaći zadatak I.
6. Jezici u svijetu – njihova podjela.
Inoevropska grupa jezika.
Kolokvijum I.
1. Fonetika i fonologija
2. Morfologija
3. Sintaksa
4. Stilistika
5. Semantika
6. Leskikologija i leksikografija
7. Kolokvijum II
8. Jezik kao sistem i jezik kao
standard
Ferdinand
de Saussure
___________
osnivač opšte lingvistike,
osnivač strukturalizma u
lingvistici
De Saussure:
Laička koncepcija, koncepcija
široke javnosti: jezik = popis reči

Ustvari, svi se njime (jezikom) manje

ili više bave; ali – što je paradokslana
posledica interesa koji mu se pridaje –
nema oblasti u kojoj je poniklo više
apsurdnih ideja, predrasuda, obmana,
izmišljotina.
De Saussure:
Laička koncepcija, koncepcija
široke javnosti: jezik = popis reči

"... Sa psihološke tačke gledišta, te

greške se ne mogu prenebregnuti; ali
zadatak lingvistike je da, pre
svega, ukaže na njih i da ih otkloni u
najvećoj mogućoj meri.“ (str.32)
Na primer:
Jezici su:

• lepi
• muzikalni
• laki
• dobri za nauku
• dobri za poeziju
Strane reči kvare jezik

Na primer: kad god

postoji odgovarajuća
domaća, treba izbeći
stranu reč
Znanje o
jeziku se svodi na pravila tipa
ne sme:
• Na telefonu, već: pored (kraj) telefona
• Velika/ mala većina
• Obzirom na to...
Lingvistika:

• Preskriptivna,
• Deskriptivna
Dihotomije F. de Saussure-a

PAROLE
- Individualno - nebitno (sluиajno)
- svesno (voljno)

LANGUAGE
LANGUE
- Društveno - suštinsko Nesvesno
Bitna svojstva jezika u odnosu
na životinjske, kompjuterske i
druge “jezike”

SISTEM
- celina i delovi, uređeni
odnosi, organizacija
SIMBOLIZACIJA
- predstavljanje (reprezentacija)
jednog elementa drugim elementom

HIJERARHIJSKA STRUKTURA
- jedinice nižeg reda kombinuju se, po
određenim pravilima, u jedinice
višeg reda; dvostruka artikulacija
jezika: reči – i artikulacija, foneme
-druga artikulacija; posledica
ekonomiиnost.
 Univerzalija – naziv za svojstvo koje se
smatra da je zajendičko svim jezicima

Univerzalije

-Apsolutne univerzalije – svojstva koja

su zajednička svim jezicima bez izuzetaka

- Relativne univerzalije – opšte tendencije u

jeziku kod kojih mogu postojati izuzeci