GEOGRAFIJA PRIPREMA ZA TEST

Klaudije Prolomej je osniva kartografije. Gerhard Merkator, holandski kartograf, sfernu zemljinu povrinu prenio na ravan. Plan je slika manjeg dijela zemljine povrine na ravni. Razmjer(mjerilo) je odnos smanjenja duina iz prirode na kartu. Geografska karta je prikaz zemljine povrine na kojoj su kartografskim znacima prikazani fizikogeografski i drutvenogeografski pojave, objekti i injenice. Kartografske projekcije predstavljaju nain izrade i postupka prenoenja mree meridijana i paralela sa sferne zemljine povrine na ravan. Vrsta razmjere: numerika i grafika. Na globusu je smanjenje duina i povrina jednako. Ravan projekcije: kupaste projekcije, valjkaste projekcije i azimutne projekcije. Azimutne projekcije mogu biti: polarne azimutne, ekvatorijalne azimutne i azimutne horizontalne. Projekcije s obzirom na karakter deformacije dijele se na: ekvivalentne, konformne, ekvidistantne i proizvoljne. 3 grupe elemenata koje ima svaka karta su: matematiki, geografski i dopunski. Matematiki elementi daju matematiku osnovu za mjerenja rastojanja povrina i uglova, za odreivanje geo. irine, geo. duine i nad. visine. Svaka karta ima 4 matematika elementa: razmjer, ovir, oslone geodetske take i kartografsku mreu. Geografski elemti su: hidrografski objekti, reljef, vegetacija, saobradajnice, naselja i administrativne jedinice. Metode prikazivanja reljefa na karti su: rafiranje, sjenenje, metode izohipse. Izohipse su zatvorene linije koje povezuju take iste nadmorske visine. Ekvidistancija je vertikalni razmak izmeu izohipsi. Interval je vertikalni razmak izmeu izohipsi. Boje u hipsometrijskoj skali: smea, plava i zelena. Izobate su linije koje spajaju take iste dubine. Kartografski znaci su znaci kojima se obiljeavaju geografski objekti sa povrine Zemlje. Kartografski znaci mogu biti: konturni, vanrazmjerni i linijski. Najvaznija podjela karata je na opce i tematske. Na opcim geografskim kartama prikazuju se samo vidljivi elemnti Zemljine povrine. Na tematskim geografskim kartama istaknuti su neki bitni geografski elementi. Tematske geografske karte mogu biti: fizikogeografske, drutvenogeografske i kolske. Topografske karte spadaju u krupno-razmjerne geografske karte i izrauju se u razmjerama od 1:25 000 do 1:300 000. 5 boja na topografskim kartama: smea, plava, zelena, crna i crvena. Atlas je zibrka geografskih karata povezanih u jednu tematku cjelinu. Atlasi mogu biti: atlasi svijeta, nacionalni atlasi, tematski atlasi i kolski atlasi.