Duvanje palstike je proizvodni process u kom se oblikuju iplji plastini delovi.

Generalno postoje 3 osnovna tipa duvanja plastike:

Ekstruziono duvanje plastike (extrusion blow molding) Injekciono duvanje plastike (injection blow molding) Duvanje plastike istezanjem (stretch blow molding)

Proces duvanja plastike poinje topljenjem plastike i formiranjem u masu za oblikovanje (parison ili preform). Masa za oblikovanje je komad plastike nalik na cev sa rupom na jednom kraju u koji se moe ubaciti komprimovani vazduh. Masa za oblikovanje je uhvaena u kalup i u njega se ubacuje vazduh. Pritisak vazduha tada potiskuje plastiku da nalee na kalup. Jednom kada je plastika ohlaena i ovrsla kalup se otvara i oblikovani deo se izbacuje.

Istorija duvanja palstike

Enoch Ferngren i William Kopitke bili su potvreno prvi ljudi koji su koristili process duvanj aplastike. Princip proizvodnje proizilazi iz ideje duvanja stakla. Ferngren and Kopitke proizveli su mainu za duvanje plasike i prodali je Hartford Empire Company in 1938. Ovo je bio poetak komercijalnog procesa duvanja plastike. Tokom 1940 raznovrsnost i broj proizvoda su jo uvek bili ogranieni i zbog toga duvanje plastike nije bilo prihvaeno nego tek kasnije. Kada su raznovrsnost i obim proizvoda porasli, broj proizvoda je nakon toga porastao. U US industriji pia, broj plastinih pakovanja je porastao od 0 u 1977 do 10 miliona komada u 1999. Danas, je i vei broj proizvoda i oekuje se konstantno poveanje. Za amorfne metale, takoe poznate kao bulk metallic glasses (BMGs), oblikovanje duvanjem je nedavno bilo demonstrirano pod pritiskom i na temperaturama uporedivim sa korienim u duvanjeu plastike. Ova tehnika dozvoljava oblikovanje BMGs sa 50 puta veom jainom nego plastika u oblike koji se prethodno nisu mogli postii sa kristalnim metalima.

Tipovi duvanja plastike Extruziono duvanje plastike

Extrusion blow molding

U ekstruzionom duvanju plastike ( extrusion blow molding EBM), plastika se top ii brizga u uplju cev (parison). Ova masa za oblikovanje (parison) je tada uhvaena i zatvorena u hlaeni metalni kalup. Vazduh se tada uduvava u masu i vri njeno oblikovanje u oblike boce, kanistera ili nekog drugog plastinog oblika. Kada se plastika dovoljno ohladi, kalup se otvara i proizvod se izbacuje. Ekstruziono duvanje plastike ima svoje dve varijecije Kontinuirano i Intermitentno. U kontinuiranom ekstruzionom duvanju plastike masa za oblikovanje se beizga kontinuirano i pojedinani delovi se odsecaju pomou pogodnih noeva. U intermitentnom duvanju plastike se razlikuju dva procesa: direktno intermitentno duvanje je slino injekcionom duvanju gde se vreteno okree, potom staje i gura van otopljenu plastiku. Sa akumulacionom metodom, akumulator skuplja otopljenu plastiku i kada je prethodni kalup ohlaen i kad je skupljeno dovoljno plastike, klip gura otopljenu plastiku i formira masu za oblikovanje. U ovom sluaju vreteno se moe okretati kontinuirano ili intermitentno. EBM process moe biti ili kontinuirani (konstant brizganje mase za oblikovanje) ili intermitentno. Tipovi EBM opreme mogu biti kategorizovani na sledee: Oprema za kontinuirano brizganje plastike Sistemi za duvanje palstike sa rotacionim tokom (rotacione maine za duvanje plastike rotary wheel blow molding systems shuttle maine

Maine za intermitento brizganje maone sa recipronim (povretno klipnim?) vretenom Maine sa akumulatorskom glavom

Primeri proizvoda koji se prave u EBM procesu ukljuuju boce za mleko, , pakovanja za ampone, creva/cevi, i uplje industrijske delove.

Injekciono duvanje plastike

Proces injekcionog duvanja plastike ( injection blow molding IBM) se koristi za proizvodnju upljeg stakla i plastinih objekata u velikim koliinama. U IBM procesu polimer se injektuje na duvnog vrha; tada se duvni vrh rotira do duvne stanice kalupa da se naduva i ohladi . Ovo je najmanje koriten process duvanja plastike od tri navedena, i obini se koristi za proizvodnju malih madicinskih i jednokratnih boca. Proces je podeljen u tri koraka: injektiranje, duvanje i izbacivanje. Mane za injekciono duvanje olastike su bazirane na ekstruzionom buretu i skupljajuem? Vretenu koje topi polimer. Tada se otopljeni polimer puni u cev gde je injektovan kroz otvore u uplji zagrejani kalup. Kalup oblikuje spoljanji izgled mase i zatvoren je okoduvnog vrha koji oblikuje unutranji oblik mase. Prvobitni oblik se sastoji od potpuno formiranog vrata boce/kanistera sa prikaenom tankom cevi polimera koja e oblikovati telo. Kalup prvobitnog oblika se otvara i duvni vrh se rotira i uhvaen je u uplji ohlaeni kalup za duvanje. Duvni vrh se otvara i dozvoljava komprimovanom vazduhu da naduva prvobitni oblik u oblik konanog izgleda proizvoda. Posle perioda hlaenja duvni kalup se otvara i duvni vrh se rotira u poziciju za izbacivanje. Gotov proizvod se strue sa duvnog vrha i testira na curenje prije nego to se pakuje. Prvobitni oblik i kalup za duvanje mogu imati mnogo upljina obino 3-16 zavisno od veliine proizvoda i zahtevanog outputa. Postoje 3 koraka duvnog vrha koji dozvoljavaju uporedno injektiranje, duvanje i izbacivanje prvobitnog oblika..

Stretch process duvanja plastike

U stre procesu duvanj aplastike (stretch blow molding SBM) plastika se prvo oblikuje u prvobitni oblik koristei injekcioni process oblikovanja. Ovi prvobitni oblici se prave sa vratom boce ukljuujui nit (odnosno zavretak) na jednom kraju. Ovi prvobitni oblici se pakuju i pune (nakon hlaenja) u ponovno zagrejanu ster mainu za duvanje plastike. U SBM procesu, prvobitni oblik se greje (obino korienjem IC grejaa) iznad temperature njiovog staklastog prelaza, tade se vazduh visokog pritiska duva u boce koristei metalne kalupe za duvanje. Prvobitni oblik se uvek istee pomou duvnog vrha kao deo procesa. U jednostepenom procesu oba i prvobitni oblik i duvanje boce se izvode u istoj maini. Istezanje pojedinih polimera, kao to je PET (polietilen tetraftalat) rezultira u kaljenju napora smole, dozvoljavajui bocama da budu otporne na deformaciju pod pritiskom koji nastaje kod gaziranih pia, koji su obino dostiu vrednosti od 4.14 bara. Glavna primena je proizvodnja boca, kanistera i drugih kontejnera. Prednosti duvanja plastike ukljuuju: niske trokove alata i glave, brza stopa proizvodnje; mogunost oblikovanja kompleksnih delova; produkcija delova koji se mogu reciklirati. Mane duvanja palstike ukljuuju: limitiranost na uplje delove, teko je kontrolisati debljinu zida.

Spin trimovanje
Kontejneri kao to su kanisteri esto imaju viak materijala nastalog usled procesa oblikovanja. Ovaj viak se odstranjuje trimovanjem okretanjem kontejnera dok otrice odsecaju viak materijala. Ovaj viak plastike se tada reciklira i ponovo koristi u procesu proizvodnje. Spin trimovanje se koristi kod odreenog broja materijala kao to su, PC,PET, PVC, HDEP,PE+LDPE i LLDPE. Razliiti tipovi materijala imaju svoja fizika svojstva koja utiu na trimovanje. Na primer,proizvodi proizvedeni od amorfnih materijala su mnogo tei za trimovanje nego kristalni materijali.

Titanijumom presvuene otrice se ee koriste nego standardne eline da bi se poveaoivotni vek i do 30 puta.